Opleiding
Begin 2023 ben ik begonnen met de opleiding tot gecertificeerd paardentandarts aan de Academy of Equine Dentistry in Glenns Ferry (ID), USA. De AED is de grootste en meest toonaangevende opleiding op het gebied van tandheelkunde bij het paard. Studenten komen dan ook van over de hele wereld om hier hun kennis met betrekking tot de tandheelkunde bij het paard naar een hoger niveau te tillen. De opleiding bestaat uit verschillende niveaus en is uniek door de hoge mate van theoretisch en praktisch evidence based onderwijs.
Waarom gebitsbehandeling
De gebitsbehandeling bij een paard is een terugkerende behandeling omdat het paard een hypsodont gebit heeft. Dit houd onder andere in dat hun tanden tot een bepaalde leeftijd groeien en vervolgens hun hele leven blijven uittreden, totdat ze uiteindelijk op zijn. Dit uitreden gaat gemiddeld met 2 à 3 mm per jaar. Om verschillende redenen kan een disbalans ontstaan in het gebit, door het continue uittreden van tanden en kiezen kan een afwijking zo steeds erger worden indien het gebit niet wordt bijgehouden.
Jonge paarden <2.5 jaar hoeven veelal alleen naar de tandarts als er klachten zijn. Tussen de 2.5 jaar en 5 jaar wordt het melkgebit gewisseld, dit is een periode waarin er veel gebeurd in de paardenmond. De paarden in deze leeftijdscategorie raad ik iedere 6 maanden een gebitsbehandeling aan. Als alle tanden zijn gewisseld volstaat een jaarlijkse gebitsbehandeling, mits er geen afwijkingen zijn waardoor anders geïndiceerd is.
Gebitsbehandeling (1)
De gebitsbehandeling bestaat uit verschillende onderdelen. Allereerst bespreken we of er klachten zijn met eten, rijden, recente ziekte en of andere dingen die je zijn opgevallen. Daarna controleer ik het paard ongesedeerd, ik voer een algemeen klinisch onderzoek uit en inspecteer het hoofd en al zijn aspecten. Als ik denk dat het veilig is om het paard te sederen krijgt het paard een lichte sedatie in het bloed toegediend. Bij deze sedatie blijft het paard gewoon staan. Om het hoofd omhoog te houden leg ik deze in een dentale ring. Deze ring is zacht en zeer ruim en hoeft niet vast achter de oren, waardoor het paard in geval van nood niet kan gaan hangen. Vervolgens bekijk ik het gebit zonder mondsperder in. Hierbij kijk ik naar alle tanden en kiezen, hoe deze staan ten op zichten van elkaar en hoe de maalbeweging links en rechts verloopt. Ik begin met de behandeling van de snijtanden en daarna krijgt het paard een mondsperder in om de mond voldoende open te houden. Met een spiegel en/of digitale scope inspecteer ik alle tanden afzonderlijk en ook de slijmvliezen verder achter in de mond kunnen nu goed geïnspecteerd worden.
Gebitsbehandeling (2)
Vervolgens ga ik over op de behandeling van de kiezen. Met diverse elektrische vijlen behandel ik vervolgens de kiezen. In het geval van diastases (ruimte tussen de kiezen) heb ik een spoelsysteem en vele pincetten en haakjes om alles goed schoon te maken. Daarna controleer ik het paard opnieuw met gesloten mond. Opnieuw bekijk ik alle tanden en kiezen en hoe hun stand is ten opzicht van elkaar. Ook controleer ik het verloop van de maalbeweging links en rechts. Kleine oneffenheden kunnen zo worden opgespoord en worden gecorrigeerd zodat de beet perfect past. Dit heet balanceren en is een essentieel onderdeel van de behandeling.
Na afloop schrijf ik een verslag en kan je paard rustig wakker worden.
Let op!
Paardentandarts is geen beschermd beroep in Nederland. Iedereen mag zich dan ook paardentandarts noemen. Binnen deze groep is het kwaliteitsverschil enorm, controleer dus altijd of je paardentandarts een gedegen opleiding heeft gevolgd zoals de(I)AED of NVVGP gecertificeerd is. Daarnaast mag wettelijk ALLEEN een dierenarts een paard via een injectie sederen. Injectie van sedatieve middelen is nooit geheel zonder risico en dient dan ook te gebeuren door mensen met gedegen kennis van de farmacologie van de gebruikte middelen, de anatomie en fysiologie van het paard en iemand die kan handelen in noodgevallen. Oftewel, laat je geliefde paard, pony of ander dier enkel sederen door een dierenarts.
